İtalyanca “concordato” kelimesinden gelen terim, temel olarak borçluyu iflastan kurtarmak amacıyla alacaklı ile yapılan hukuki anlaşma olarak tanımlanır. Bu iflas anlaşması hem borçluyu hem de alacaklıyı korumak için yürürlüğe girer. Mahkeme onayı ile bağlayıcı hale gelen anlaşma, borçlu ve alacaklı tarafından tavizler verilmesini gerektirir. Konkordato; borçlunun ödeyemediği ve ödeyemeyeceği borçlarına karşılık, alacaklının indirim yaparak ya da vade uzatarak borçluyu iflas etmekten kurtardığı bir yapılandırma şeklidir. Fakat sürecin başlaması için kimler konkordatoya başvurabilir, konkordatoya nasıl başvurulur bilinmesi gerekir.
Konkordatoya Başvurmanın Şartları Nelerdir?
Ticari faaliyetlerine devam etmekte zorlanan her borçlu konkordato ilan edemez. Bunun için sağlanması gereken bazı şartlar vardır. Öncelikle borçlu tarafın borcunu ilgili tarihte ödememiş olması gerekir. Konkordato ilanı sonrası borçlu tarafın borçları ödeyecek konuma gelmesi de şartlardan bir diğeridir. İcra ve İflas Kanununa göre borçlu, gerçek kişi de olabilir. Ayrıca alacaklı taraf ödeme şartlarını kabul etmediği sürece hukuki anlaşma gerçekleşmez.
Yapılandırma sürecine sadece borcu olan taraf değil, alıcı taraf da başvurabilir. Yalnız bu durumda borçlu tarafın iflasa tabi, alacaklı tarafın ise iflas talep etme hakkına sahip olması gerekir. Ticari şirketlerin başvurması durumunda ise ortakların oybirliği ile karar alması şartı aranır.
Konkordato Çeşitleri Nelerdir?
Konkordato çeşitleri yapılış biçimlerine ve yapılış zamanına göre sınıflanır. Bu sınıflar şöyledir:
Yapılış Zamanına Göre Konkordatolar
- İflas Öncesi Konkordato: İflas etmemiş borçlunun teklifi ve alacaklının anlaşması sonucu borcun yapılandırılması anlamına gelir. Alacaklı kabul eder ve mahkeme de onaylarsa iflas durumu engellenmiş olur.
- İflas Sonrası Konkordato: Burada iflas ilan etmiş tarafın borçlarının yapılandırılması amaçlanır. Mahkeme onayı olduğu takdirde iflasın sonuçları geçersiz olur.
- Mal Varlığının Terki Suretiyle Konkordato: Borçlu tarafın borcuna karşılık, mal varlığını alacaklı tarafa devri ile iflastan kaçınmak istemesidir. Alacaklı, kanunla belirlenmiş çerçevede malları nakite çevirebilir.
Yapılış Biçimlerine Göre Konkordatolar
- Tenzilat Konkordatosu: Yüzde konkordatosu olarak da bilinen bu yapılandırmaya göre alacaklı taraf, kanunlar çerçevesinde alacaklarından belirli bir yüzdede feragat eder.
- Vade Konkordatosu: Borç tutarında herhangi bir değişiklik olmaksızın, alacaklı tarafın vade tanıdığı yapılandırma çeşididir.
- Karma Konkordato: Borçlu tarafın ekonomik olarak çok zor durumda olduğu zaman uygulanan yapılandırma türüdür. Karma türde alacaklı, alacağının belli bir yüzdesinden feraget edeceği gibi karşı tarafa vade de tanır.
İflas Erteleme ve Konkordato Arasındaki Farklar Nelerdir?
15 Mart 2018 yılında kaldırılan iflasın ertelenmesi kurumu ile konkordato arasındaki farklar nelerdir sorusuna şu şekilde cevap verilebilir:
- İflas erteleme talebi için borçların alacaklardan fazla olması gerekirken, yapılandırma için borçları ödeyememe riskine sahip olmak dahi yeterlidir.
- Konkordato en fazla 23 ayda sonuç verirken iflas erteleme 5 yıla kadar uzayabilir.
- İflas ertelemeye sadece anonim şirketler başvurabilir. Ancak konkordato başvurusunu şahıslar da yapabilir.
- İflas ertelemesinde faiz uygulaması bulunurken, konkordato için borçlu tarafa verilen mühlet boyunca faiz işlemez.
- İflasta borçlunun tasarruf ehliyeti bulunmaz. Konkordato durumunda ise borçlu tarafın tasarruf ehliyetinin sınırlandırılmasına ilişkin bir engel söz konusu değildir.
- İflasın ertelenmesinde alacaklı rızası söz konusu değildir. Fakat konkordatonun gerçekleşmesi için alacaklının onay vermesi gerekir. Ayrıca alacaklı, borçlu adına sürecin başlamasını da talep edebilir.
VİOP İşlemlerinde ‘Sıfır Komisyon’*
Hemen görüntülü görüşme ile online hesap aç, VİOP’ta yatırım yapmaya başla!
Konkordato Süreci Nasıl İşler?
2018 yılında iflas erteleme kurumunun kalkması sonucu uzun süredir hukukumuzda yer alan konkordato ile ilgili değişiklikler gerçekleşmiştir. Yapılandırma, iyi niyet esasları çerçevesinde borcunu ödeyemeyen ve borca konu olan her iki tarafı da korumaya yönelik işler. Konkordato nasıl ilan edilir sorusuna cevap vermeden önce, sürecin başlaması için iki tarafın da rızasının olması gerektiği bilinmelidir.
Tarafların rızası sonrasında ilgili tüm belgeler ile Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvuruda bulunulur. Borçlunun iflasa tabi olması durumunda şirket merkezinin kurulu olduğu yerde; aksi takdirde yerleşim yerinde bulunan Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvuru gerçekleşir. İlgili mahkeme evrakları inceledikten sonra başvurunun uygun olup olmadığına karar verir. Başvurunun kabulü durumunda mahkeme 3 aylık geçici bir mühlet verir ve komiser atar. Komiser, bu süre içerisinde borçlu tarafa ait rapor hazırlar. İlgili mahkeme, komiser tarafından sunulan rapora istinaden kesin mühlet verebilir. Kesin mühlet kararı verilmesi halinde alacaklılar kurulu oluşturulur. Konkordato yetkili mahkeme tarafından onaylanır ise borçlu tarafın ödeme planına uygun şekilde ve belirlenen sürede ödemesi gerekir. Mahkemenin komiser tarafından sunulan raporu onaylamaması durumunda borçlu tarafın iflası söz konusu olur.
Konkordato Başvurusunda Dilekçeye Eklenmesi Gereken Belgeler Nelerdir?
Konkordato talebi sırasında ilgili kanuna göre mahkemeye sunulması gereken evraklar şunlardır:
- Konkordato Ön Projesi: Hazırlanan ön projede borçlu taraf borçların ne zaman, hangi vadede ve ne şekilde ödeneceğini belirtir. Borçlunun ekonomik olarak iyileşmeyi sağlamak amacı ile alacağı önlemler ve sağlayacağı kaynaklar da bu projede yer almalıdır.
- Borçlunun Mal Varlığının Durumunu Gösterir Belge: Borçlu tarafın tüm mal varlığını gösterir belgeler bütünüdür. Bunlar arasında gelir – gider tablosu, alacak – borç belgeleri, son bilanço, nakit akım belgeleri, ticari defter tasdikleri gibi mali durumu gösterir tüm belgeler bulunur.
- Alacaklılar Listesi: Bu listede alacaklıların isimleri yanında alacak miktarları ve kanun çerçevesinde olmak üzere alacaklıların sahip olduğu imtiyazlar da yer alır.
- Finansal Analiz Raporları: Bağımsız denetim kurumlarınca hazırlanmış finansal analizleri içerir. Ödeme şekli ve zamanı gibi detayları içeren ön projenin uygunluğu ile gerçekleşmesinin mümkün olduğunu gösteren raporlardır.
- Mal Varlıkları ile Projenin Karşılaştırma Tablosu: Konkordato ön projesinde bulunan teklif sonucu alacaklıların eline geçmesi beklenen miktarı gösterir tablodur. Tablo, borçlunun iflas ile karşılaşması durumunda alacaklıların elde edebileceği olası miktarı da gösteren karşılaştırmalar içerir.
Konkordato Süresi Nasıldır?
Yetkili mahkeme, ilgili evrakların eksiksiz bir şekilde teslimi durumunda geçici mühlet kararı verir. İlgili kanun, başvurudan mahkeme onayına kadarki dönem için borçlunun mal varlıklarını korumayı öngörür. Geçici mühlet sürecinde de borçlunun denetlenmesi ve mal varlıklarının korunması için mahkeme gerekli görülen önlemleri alır. Belgelerin eksiksiz teslimi halinde mahkeme tarafından geçici mühletin verilmesi zorunludur. Geçici mühlet süresi 3 ay olup, bu süre dolmadan borçlunun ya da görevlendirilmiş komiserin talebi doğrultusunda geçici mühleti 2 ay daha uzatabilir. Bu süre 5 ayı geçemez. Geçici mühlet süresince haciz yolu ile icra takibi yapılamayacağı gibi ihtiyadi tedbir de alınamaz. Borçlu da rehinli malların satışını yapamayacağı gibi taşınmaz devri de gerçekleştiremez.
Geçici mühlet sonunda konkordato talebinin başarı ile sonuçlanacağı anlaşıldığı takdirde 1 yıllık kesin mühlet verilir. Kesin mühlet süresine geçici mühlet süresi dahildir. Bu karar ile birlikte farklı alacaklıların olması durumunda alacaklılar kurulu oluşturulabilir. Kesin mühlet süresi, komiser ya da borçlu isteği doğrultusunda, alacak kurulu onayı ile 6 ay uzatılabilir.
Konkordatonun başarısız olacağının anlaşılması ve mal varlığının korunması için iflasın gerekmesi gibi sebeplerle iflasa karar verilebilir. İflas kararının doğmaması için borçlunun talimatlara aykırı davranması gerekir. Komiserin raporu sonucunda mahkeme verilen mühleti kaldırır ve konkordato talebini reddederse borçlunun iflası gerçekleşir.