Hem Brent hem de WTI birer ham petrol türüdür. Aralarında benzerlikler ve belirgin birtakım farklar bulunur. Derinlemesine incelemeden önce petrol nasıl oluşur, ham petrol nedir gibi alt başlıklara da değinmekte yarar var.
Ham Petrol Nedir?
Petrol kelimesinin kökeni Latince petro (taş) ve oleum (yağ) sözcüklerinin birleşimiyle oluşan Petroleum sözcüğünden gelmektedir. Bünyesinde karbon, hidrojen, nitrojen, oksijen ve az miktarda kükürt bulunan petrol, bu organik maddelerin zamanla basınç ve ısıya maruz kalarak bozulması ile oluşmaktadır. Petrolün doğada kendiliğinden oluşan, rafine edilmemiş bu sıvı haline “ham petrol” adı verilir.
Ham Petrol Nasıl Oluşur?
Ham petrol, hidrokarbon birikintileri ve hidrojen, nitrojen, oksijen ve kükürt gibi diğer organik maddelerin tepkimeye girmesi ile doğal olarak oluşur. Ham petrol, bir tür fosil yakıttır ve benzin, dizel ve diğer birtakım petrokimya ürünleri elde edilebilmesi için rafine edilmesi ve çeşitli süreçlerden geçerek işlenmesi gerekmektedir.
Ham petrol doğada sınırlı miktarda bulunan, yenilenemez bir kaynaktır. Yani dünyadaki ham petrol kaynaklarını tükettiğimiz zaman yerine yenisi gelmeyecektir. Hem arzı sınırlı olduğu için hem de enerji başta olmak üzere birçok endüstride ihtiyaç duyulduğu için son derece değerli bir emtia olan ham petrol, küresel finans piyasalarında da en çok işlem gören ürünler arasındadır.
Brent Petrol ve West Texas Intermediate (WTI), küresel petrol fiyatları belirlenirken dayanak noktası olan en büyük iki ham petrol türüdür. Özellikle Brent Petrol, dünyadaki ham petrol kontratlarının neredeyse %70’ini oluşturur.
Brent Petrol ve WTI Petrol Arasındaki Benzerlikler
Hem Brent hem de WTI hafif ve tatlıdır, bu da onların daha kolay rafine edilebilmelerine olanak tanır. WTI, %0,24 ile %0,34 arasında bir kükürt içeriğine sahipken, Brent, %0,35 ile %0,40 arasında bir kükürt içeriğine sahiptir. WTI benzin için, Brent ise dizel için daha ideal bir kaynaktır.
Bu iki temel ham petrol türünün fiyatları, enerji sektörünün genel işleyişi açısından önemli bir role sahiptir ve neredeyse her küresel makro olaydan etkilendiği için en çok işlem yapılan emtialar arasındadır. Petrol fiyatları birçok ülkenin bütçelerini ve enerji politikalarını da etkiler.
Brent Petrol ve WTI, küresel petrol piyasasına hakim durumdadır ve her ikisi de kendi pazarlarında fiyatlandırma için referans oluşturmaktadır. En çok petrol ihraç eden 13 ülkeden oluşan bir grup olan OPEC, fiyatlandırma ölçütü olarak Brent Petrolü kullanmaktadır.
Her iki ham petrol türünün çıkarıldığı tesislerde faaliyete ve güvenliğe dair birtakım riskler bulunur. Bununla beraber WTI Petrol Amerika kıtasında ve 100% karada çıkarıldığı için daha az operasyonel tehlike barındırır. Brent Petrol yataklarında meydana gelen en ünlü kaza 2010’daki BP petrol sızıntısı olayıdır. Bu kazada denize çok büyük miktarda petrol karışmış ve bir doğa faciası yaşanmıştır.
Petrol piyasası açısından Brent ve WTI karşılaştırması; ham petrol alıcıları ve satıcıları için bir referans fiyat görevi üstlenmesi açısından önem arz eder.
Brent Petrol ve WTI Petrol Arasındaki Farklar
Brent Ham Petrol ve West Texas Intermediate (WTI) ham petrolleri arasındaki en büyük fark, Brent’in Kuzey Denizindeki petrol sahalarından, WTI’nin ise ABD’nin Texas eyaleti sınırları içindeki petrol kuyularından elde edilmesidir.
Brent Crude ile West Texas Intermediate arasındaki bir diğer önemli fark da jeopoliktir. West Texas Intermediate, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki karayla çevrili alanlarda bulunduğundan krizlerden daha az etkilenir. Hem Brent, hem de orta doğuda ve Rusya’da bulunan diğer petrol sahalarının her türlü saldırı ve krize karşı daha savunmasız oldukları söylenebilir.
Brent petrol denizden çıkarıldığı için nakliye maliyetleri önemli ölçüde düşüktür. Buna karşılık, West Texas Intermediate, denize kıyısı olmayan alanlarda üretildiğinden çıkarma ve taşıma maliyetleri daha yüksektir.
West Texas Intermediate (WTI) fiyatı Brent Petrol fiyatından genellikle biraz daha düşük seyretmektedir. Petrol sondajı ve hidrolik teknolojilerindeki gelişmeler ve başka birtakım ticari faktörler nedeniyle West Texas Intermediate’in Brent Ham petrolünden daha ucuz hale gelmiştir. Aslında geçmişte Brent Ham Petrol, Batı Teksas Ham Petrolünden daha ucuz olma eğiliminde idi.
2014-2015 yılları arasında ABD’nin ham petrol üretimi büyük bir atılım gerçekleşti. Amerikan Kaya Gazı Devrimi olarak adlandırılan bu olaylar zinciri, petrol fiyatlarının yalnızca 1 yıl içinde 100 dolardan 50 dolara kadar gerilemesine neden olmuştu
Hafif Ham Petrol – Ağır Ham Petrol
Ham petrol için hafif veya ağır şeklinde yapılan tasnif, petrolün yoğunluğu ile ilgilidir. Bu sınırlandırma için kullanılan kriter Amerikan Petrol Enstitüsü tarafından belirlenen ve 10 ila 70 arasında değişen API Gravity (yerçekimi) değeridir. Değer ne kadar yüksek ise petrol daha “hafif” olarak ifade edilir. API Gravity değeri düştükçe petrol de ağırlaşır.
Hafif ham petrol yoğunluğu düşük ham petroldür ve suda yüzebilir. Ağır ham petrolün yoğunluğu ise daha yüksektir ve su yüzeyinde duramaz, batar. Değerler birbirine yakın olsa da WTI ham petrol, Brent petrole kıyasla daha hafiftir. Bu açıdan Amerikan Kaya Petrolünün biraz daha kaliteli bir petrol türü olduğu söylenebilir.
Tatlı Ham Petrol – Ekşi Ham Petrol
Ham petrol türleri için yapılan bir diğer sınıflandırma türü tatlı ve ekşi şeklindedir. Petrolün tatlı ya da ekşi biçiminde tasnif edilmesi, içerisindeki kükürt oranı ile ilgilidir. Düşük kükürt oranına sahip ham petrol “tatlı” olarak değerlendirilirken; yüksek kükürt oranına sahip ham petrol ise “ekşi” olarak kabul edilir.
- Trive Yatırım Menkul Değerler’de
Hesap AçınTrive Yatırım Menkul Değerler’in avantajlı ürünleriyle piyasalarda daha akılcı ve daha kazançlı yatırımlar yapabilirsinizHesap Açın
- Ürünler
- BİST