VIX Korku Endeksi Nedir, Nasıl Hesaplanır?
VIX- Korku Endeksi Nedir?
Yatırımcılar cephesinde “Korku Endeksi” adıyla da bilinen VIX Endeksi, S&P 500 Endeksindeki yakın vadeli opsiyon fiyatlarını baz alıp; piyasa ile olan ilişkisi üzerinden geleceğe dönük 30 günlük volatilite projeksiyonu oluşturur.
ABD merkezli Chicago Opsiyon Borsası (CBOE) tarafından 1993 yılında oluşturulan, 2003 yılında önemli revizyonlar yapılan ve VIX kısa kodu (uzun adı Chicago Board Options Exchange Volatility Index) ile adlandırılan endeks, CBOE Global Markets (ABD, türev borsası) tarafından denetlenir.
Volatilite Nedir?
Volatilite, hisse senedi gibi finans ürünlerinde belli bir zaman diliminde fiyat hareketlerinde gözlemlenen istatiksel değeri ifade eder. Finans ürününde oluşan geniş aralıklı dalgalanmalar yüksek volatilite anlamına gelir.
Volatilite Nasıl Ölçülür?
Volatiliteyi ölçmek için iki yöntem kullanılır. Bu yöntemlerden ilki, belli bir zaman aralığında gözlemlenen fiyatlamaların istatiksel hesaplamalarının performansını baz alarak belirlenir. Volatilite, finans ürünün fiyat ortalaması, değişkenliği ve fiyattaki standart sapma gibi çeşitli istatistiksel verilerin hesaplanması ile elde edilerek ölçülür.
Volatiliteyi belirlemede kullanılan ikinci yöntem ise opsiyon fiyatlarının beraberinde getirdiği değer üzerinden hesaplama yapmaktır. Opsiyonlar, fiyatı belli bir hissenin mevcut fiyatının belirli bir seviyeye ulaşacak kadar hareket etme olasılığına bağlı olan türev araçlarıdır. Opsiyon fiyatları dayanak varlığının volatilitesini elde etmek için kullanılabilir. Piyasa fiyatları sebebiyle oluşan bu tip volatilite, zımni dalgalanma oranı (Implied Volatility) olarak adlandırılır.
Yukarıda bahsedilen her iki hesaplama türünün eksileri ve artıları olsa da bu yöntemler volatilite hesaplamada benzer veya yakın sonuçları verir.
VIX-Korku Endeksi Ne İşe Yarar?
Finans dünyasında önemli bir gösterge olarak kabul edilen VIX, piyasa risklerini ve yatırımcı hareketlerini izlemek için ölçülebilir veri sunar. Korku endeksinin yüksek olduğu durumlarda piyasada korku ve belirsizlik seviyeleri de yükselmektedir.
VIX-Korku Endeksi Nasıl Yorumlanır?
VIX, borsa ile negatif ilişkilidir. VIX ileri vadeli fiyat projeksiyonu göstermese de yüksek VIX endeksi hisse senedi fiyatlarında genellikle düşüş trendine işaret eder. Bu özelliği sayesinde VIX ileri vadeli piyasa hareketlerini tahmin etmede kullanılan önemli bir ölçüttür. Genel kabul görmüş değerler itibariyle, VIX’in 20’nin altında olması risk iştahının çok yüksek olduğuna işaret ederken, 20 ile 30 arasındaki değerler de piyasalar açısından çok riskli görülmez.
30 seviyesinin üzerine çıkması; piyasa risklerinin arttığı anlamına gelirken, 60 seviyesinin üzerine çıkması ise; ekonomik kriz vb. büyük bir buhran kaynaklı piyasalarda oluşması muhtemel ciddi bir türbülansın habercisidir.