Finansal Piyasalarda Risk Yönetimi

Risk, finans dilinde mali kaybın belirsizliği durumudur. Risk, her yatırım için söz konusudur. Hiçbir finansal enstrümana yatırım yapmadığınız ve birikimlerinizi bankada tuttuğunuz senaryoda bile paranız enflasyon riski ile karşı karşıyadır. Kulağa olumsuz gelse de aslında risk aynı zamanda ölçülebilir bir fırsattır. Akıllı bir yatırımcı, doğru zamanda doğru riski alarak kazanç sağlayabilir.

Forex’te yatırım yaparken dikkat etmeniz gereken üç önemli kavram vardır. Bunlar risk, para ve zaman yönetimidir. Bu üç başlık, yatırımcıların geri dönüşü açısından belirleyicidir. Finansal piyasalarda işlem yapan bir yatırımcı, kontrolü elden kaybetmek istemiyorsa bu 3 kavramı da yönetmeyi öğrenmelidir.

Bu yazıda finansal piyasalarda risk yönetimi konusunu ele alacağız. Ancak günlük teknik analiz içerikleri için Trive Değerler YouTube kanalına abone olmayı unutmayın.

Forex ve CFD Piyasalarında Risk Yönetimi

Dünya genelinde enflasyonun etkilerinin arttığı bir döneme girdik. Amerika, Almanya ve özellikle de gelişmekte olan ülkelerin 2022’de enflasyon ile ciddi biçimde mücadele etmek zorunda kalacağını tahmin etmek zor değil. Enflasyonist ortama karşı yatırımcılar da sermayelerini korumanın derdine şimdiden düştüler. Finansal piyasalarda doğru yatırımlar yaparak kazanç elde etme fırsatı insanları cezbediyor. 2022 yılında da bazı yatırım enstrümanlarına yönelik ilginin artmasını bekleyebiliriz.

Parasını daha verimli kullanmak isteyen yatırımcıların her geçen gün Forex, hisse senetleri, kripto para gibi riskli finansal enstrümanlara daha fazla ilgi duyduğunu görüyoruz. Özellikle 2020 yılında, kripto para piyasalarında yaşanan büyük boğa koşusu, büyük küçük demeden tüm sermaye gruplarındaki yatırımcılara, bu piyasaların ne kadar büyük fırsatlar içerdiğini bir kez daha hatırlatmış oldu. 2021’in son aylarında başlayıp, 2022 itibarıyla da etkisini artıran ayı sezonunda ise kripto paralardan ve hisse senetlerinden umduğunu bulamayan yatırımcıların altın, gümüş, platin gibi emtialara veya Japon Yeni ve ABD Doları gibi diğer güvenli liman varlıklarına daha fazla yatırım yaptığını gözlemliyoruz. Özetle, finansal piyasalardaki genel yatırımcı sayısı, son kripto para boğa koşusunun etkisi ile artmış olsa da; bu insanlar değişen konjonktüre göre piyasanın diğer alanlarına hızla geçebiliyor, birer aktör olmayı sürdürebiliyorlar.

Forex Nedir? Forex Piyasaları Neden Risklidir?

Forex güvenilir mi, Forex riskli mi gibi soruların yanıtı pek çok yeni yatırımcı için önemli. Ancak riskin boyutu, piyasanın kendisinden daha çok yatırımcının tutumu ile ilgili bir durum. Forex piyasasının ana enstrümanları döviz çiftleri olsa da altın, gümüş, bakır, platin, pamuk soya, mısır gibi emtialar; DAX40, S&P500, Dow Jones gibi dünya borsalarının endeksleri; Tesla, Amazon, Pfizer, Google, Apple gibi global şirketlerin hisse senetleri (CFD) işlem gören diğer popüler ürünlerdir.

Forex piyasalarında hem küçük hem de büyük sermayeli yatırımcıların sahip oldukları sermayeye oranla daha büyük işlemler açabilmesine olanak tanıyan kaldıraç sistemi bulunur. Örneğin 1:10 kaldıraç kullanan bir kişi, bakiyesinin 10 katıyla işlem yapmış olur. Fiyatlardaki harekete göre spot piyasalara oranla 10 kat hızlı kazanabilir iken, 10 kat hızlı kayıp da yaşayabilir. Bu, yeni başlayanlar için forex piyasasının son derece riskli olduğu gerçeğini göz önüne seren bir örnek. Elbette riskin olduğu yerde ödül de vardır; risk ne kadar büyük ise ödülü de o ölçüde büyük olabilir. Küçük sermayeli yatırımcı, yalnızca birkaç tane başarılı kaldıraçlı alım satım ile spot piyasalarda kısa vadede elde etmesi mümkün olmayan miktarda kazanca ulaşabilir. Keza piyasanın büyük oyuncuları forex işlemlerindeki pozisyonlarından elde etmeyi amaçladıkları karın yanı sıra, açtıkları büyük kaldıraçlı pozisyonlar ile başka bir alandaki yatırımlarını hedge’leme yoluna gidebiliyorlar.

Finsansal Yatırımlarda Risk yönetimi nedir? Nasıl yapılmalıdır?

Bir finansal yatırımın riski, yatırım enstrümanı için hedeflenen fiyat ile gerçekleşen (reel) durum arasındaki farktan kaynaklanır.

Finansal piyasalarda risk yönetimi;

• Sermayenin riske edilebilecek miktarının belirlendiği,
• Kayıp ya da kazanç senaryolarında, pozisyonlardan çıkış noktalarının belirlendiği,
• Risklerin yönetilmesi için belirlenen plan ve stratejilerin geliştirilerek uygulandığı sistematik bir süreçtir.

Forex’te risk yönetimi, olası krizleri fırsata çevirme sanatıdır. Aslında bunu; finansal göstergeler doğrultusunda analiz yaparak, zarar olasılığını azalttığımız bir süreç olarak görebiliriz.

Risk yönetiminin en önemli faktörlerinden biri de yatırımcı psikolojisidir. Düşük bütçeli yatırımlar ile çok kazanç sağlayacağını düşünen, temel ve teknik analiz konusunda tecrübesiz, kulaktan dolma bilgiler ve spekülasyonlarla hareket eden bir yatırımcı, elindeki sermayeyi tümüyle eritme riski ile karşı karşıya olabilir.

Risk yönetimi yapmayan, markete tek yönden bakan ve sadece kazanca odaklanan bir yatırımcı, ters yönde fiyat hareketleri yaşandığında tamamen savunmasız olacağı için yüklü finansal kayıplar yaşayabilir. Bu durumdan kaçınmak için, piyasayı doğru öğrenmeli, doğru okumalı ve olası zararı azaltacak teknikler kullanılmalıdır.

Her yatırımcı borsalarda işlem yaparken kayıp yaşayabilir. Fakat önemli olan, olağan kaybı ve riski yönetebilmektir. Sınırlandırılan zarar veya elde edilen kar, %50-60 oranında risk yönetiminin doğru yapılmasından kaynaklanmaktadır.

Finansal piyasalarda risk yönetimi, fiyatlardaki volatiliteden doğabilecek zararların minimize edilmesi veya elde edilen karın korunması anlamına gelir. Riski belirlemek, riski ölçmek, belli olan riskin finansal kazanca olan etkisini öngörmek, riski almaya değer olup olmayacağına karar vermek, risk yönetimi tekniğini seçmek ve zaman planlaması yapmak risk yönetiminin en önemli süreçleridir.

Finansal piyasalarda fırsatlar asla bitmez. Doğru bir metodoloji ile işlem yapan yatırımcılar ciddi miktarlarda para kazanabilir. Özellikle kaldıraçlı işlemlerin sunduğu fırsatlar için bir okyanus benzetmesi yapabiliriz. Ancak, bu okyanusta boğulmamak için de önce doğru araçlara ve eğitime sahip olmalısınız. Sizin çok hızlı para kazanmanıza olanak sağlayan bu sistem, dramatik biçimde para kaybetmenize de yol açabilir. Doğru yöntemlerle ilerleyen yatırımcılar, ciddi anlamda para kazanabilmektedir. Demo hesaplar üzerinden alım satım yaparak risk ve para yönetimi stratejilerinizi gerçek piyasa koşullarında test edebilirsiniz.

Kaldıraçlı alım satım, kısa vadede kazancınızı yükselteceği gibi hızlı şekilde tüm kazancınızı kaybetmenize de sebep olabilmektedir. Bundan dolayı kaldıraçlı işlemleri, yüksek riskli bir yöntemdir.

Risk yönetiminin belli bir kuralı olmayıp, herkesin kendi bütçesine ve kar-zarar dengesine göre kişisel değişiklikler göstermektedir. Bir yatırımcının en büyük meydan okuması daha fazla kazanma hırsına yenik düşmeden belirli noktalarda kar almayı bilmesidir. En azından mevcut pozisyonun bir kısmını kapatarak karını realize eden bir yatırımcı, başa baş noktasını farklı bir fiyata taşımış ya da zarar etme olasılığını azaltmış olur.

Finansal piyasalarda düzenli olarak işlem yapıyorsanız, zaman zaman kayıplar yaşamanız da kaçınılmazdır. Hiçbir yatırımcı yoktur ki sürekli kazanabilsin, her pozisyonunu pozitif ROI ile kapatabilsin. Piyasalara her adım attığınızda, olası kayıpları kabullenerek işe girişmek bu yüzden önemlidir. Alım satım yaparken de önemli olan, elimizdeki enstrümana dair doğru okumalar yapabilmektir. Bunun için de günlük-haber akışlarının takibi, temel ve teknik analiz, piyasa uzmanlarının öngörüleri gibi çok sayıda farklı kaynaktan beslenebilirsiniz.

Yatırımcıların Risklerini Kontrol Altında Tutmalarına Yardımcı Olabilecek Birkaç Öneri

• Sermayenizi yönetirken; spot emtia, hisse senedi yatırımı ve viop gibi nispeten daha az riskli ürünler ile kaldıraçlı forex ve CFD’ler gibi yüksek riskli olarak sınıflandırılabilecek diğer yatırım enstrümanlarından oluşan bir sepet yapmak, kar-zarar dengenizi tutturmak adına daha sağlıklı bir yöntem olacaktır.
• Finansal piyasalarda, kulaktan dolma bilgilerle yapacağınız her işlem, her yatırım kaybetme olasılığınızı biraz daha artırır. Güvenilir kaynaklardan alacağınız ücretli veya ücretsiz forex eğitimleri ile kendinizi geliştirebilir, doğru finansal enstrümana doğru zamanda yatırım yapabilirsiniz.
• Örneğin her trade öncesinde bir stop-loss noktası belirlemek iyi bir alışkanlıktır. Alım noktasının %10 aşağı yöndeki hareketinde stop emri koymak, sizi daha büyük bir zarardan koruyacaktır.
• Olası zararın sınırlandırılması veya önlenmesi adına, satım emirlerinizi beklentilerinize göre yönetebilirsiniz.
• Günlük, haftalık ve dönemsel değişkenleri takip etmeniz, piyasayı doğru okumanıza ve doğru yerden alım-satım yapmanıza yardımcı olacaktır.
• Yatırım yapmaya başlamadan önce ücretsiz demo hesabı açabilir ve sanal para ile risk almadan forex piyasalarını deneyimleyebilirsiniz.
• Güvenilirliği yüksek, SPK lisansına sahip aracı kurumlar ile yatırım yaparak, olası dolandırılma vakalarına en baştan set çekebilirsiniz.
• Global ekonomiyi sürekli takip ederek piyasadaki paritelerin tepkilerini inceleyebilir, analizlerinize katkı sağlayacak bilgiler edinebilirsiniz.
• Risk yönetimi, aynı zamanda yatırımcının psikolojisini de yönettiği bir süreçtir. Psikoloji yönetimi, kaybınızın yarattığı kaygı veya kazancınızın getirdiği özgüven ile size daha büyük zarar verecek hamlelerden kaçınmanızı sağlayacaktır.