Deflasyon Nedir?

Negatif enflasyon olarak da bilinen deflasyon, mal ve hizmetlerin genel fiyat düzeyindeki azalmayı ifade eder. Deflasyonist bir ortamda, para biriminin değeri sürekli olarak büyür. Bu sayede insanlar aynı paraya daha fazla mal ve hizmet satın alabilir. Düşen fiyatlar, tüketiciler için daha fazla satın alma gücü anlamına gelse de zamanla talep de azalır. Fiyatlar önemli ölçüde düşmesine rağmen yeterli oranda alıcı bulamaz ve ekonomide büyük bir durgunluk oluşur.

Deflasyon Ekonomisi Nedir?

Deflasyon ekonomisi, fiyatların sürekli olarak düşme eğilimi gösterdiği piyasaları ifade eder. Deflasyonist ekonomilerde fiyat düşüşlerini durdurmak ve belirli bir seviyede stabil tutmak gerekir. Aksi halde borçlular, şirketler ve finans kurumları ciddi zararlarla karşılaşabilir. Refah seviyesini düşürücü bir özelliğe sahip olan deflasyonist ortam, her ne kadar dışarıdan olumlu gibi gözükse de insanların yaşam standartlarında iyileşme sağlamaz. Daha ileri aşamada bu durum, yıllık üretim miktarının azalmasıyla beraber iş gücüne olan talebin de azalmasına ve dolayısıyla işsizliğe yol açar.

Deflasyonun Nedenleri Nelerdir?

Maliyet çekişli deflasyon ve talep çekişli deflasyon gibi türleri olan eksi enflasyonun temel nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Fiyatlar genel düzeyi düştüğünde meydana gelir.
• Para arzı azaldığı için alım gücü de azalır.
• Mallar ve hizmetler yıldan yıla daha ucuz hale geldiği için kullanıcılar da daha az harcama yapmaya ve tasarruf oranını artırmaya başlar.
• Kalıcı hale gelmeye başlayan eksi enflasyon, tüketim miktarını azalttığı için ekonomi üzerinde bir geri çekilme doğurur.
• Dış talepte yaşanan azalmalar da deflasyon sebepleri arasında gösterilebilir.

Deflasyon Etkileri Nelerdir?

Genellikle ekonomilerin durgunluk dönemlerine denk gelen deflasyonun piyasalar üzerinde önemli etkileri olur. Fiyat seviyeleri düştüğü için işverenler, maliyetlerini azaltmak amacıyla istihdamda kısıtlamalara giderek işten çıkarmalar yapabilir. Deflasyon etkileri arasında yer alan bir diğer konu da borçların gerçek değerinde görülen artıştır. Borç deflasyon teorisi, faiz oranlarındaki artışın borcun gerçek değeri üzerinde de bir artışa neden olacağını belirtir. Azalan fiyat seviyelerinin neden olduğu düşük üretim, daha düşük ücretlere, talebin azalmasına ve daha düşük fiyat seviyelerine yol açan bir zincirleme reaksiyonu tetikler. Tüketici harcamalarındaki düşüş, bir spiral şeklinde ekonominin daralmasına neden olabilir.

Deflasyon Sonuçları Nelerdir?

Deflasyonun ekonomiler üzerindeki sonuçları şunlardır:

• Arsa, taşıt ve ev gibi likidite azlığı olan varlıkların değeri azaldığı için ülke ekonomisinde çeşitli sorunlara yol açar.
• Ulusal gelir seviyesi azalmaya başlar.
• Satışlardaki düşüşler ve stok artışı ile beraber işletmelerin karlılığı azalır.
• İşletmelerin karlılığı azaldığı için piyasada durgunluk ve işsizlik artar.
• Ödemeler ve dış ticaret dengesi bozulur.
• Tüketim ve ticaret azalırken tasarruf ve parayı koruma güdüsü artar.

Deflasyon Nasıl Önlenebilir?

Deflasyonist açığı gidermek için uygulanacak politikalar, ülkelerin mevcut ekonomik koşullarına göre değişkenlik gösterebilir. Kamu harcamalarının artırılması, banka rezerv limitlerinin düşürülmesi ve açık piyasa işlemlerine yön verilmesi deflasyonist açık için alınacak önlemler arasında yer alır. Bu süreçte devletlerin işletmelere ve vatandaşlara destek olması da büyük önem taşır. Faiz indirimleri ile harcamalar ve yatırımlar desteklenebilir. Vergi oranlarındaki iyileştirmeler ile işletmelerin daha çok yatırım yapması sağlanabilir. Çalışan ücretlerinde artış ve ikramiye gibi ek ödemeler yapılabilir. Devlet destekli projeler ve teşvik uygulamalarıyla sektörel yatırımların ve özel girişimlerin önü açılabilir.

Deflasyon Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Fiyatlar seviyesinde görülen sürekli düşüşler zaman içerisinde ekonomide küçülmeye ve eksi enflasyon rakamlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Terse enflasyon olarak da bilinen bu durgunluk süreci, arzın azalması, tüketim talebinde görülen düşüşler ve işsizlik ile kendini göstermiştir.

Deflasyon Araçları Nelerdir?

Başlıca deflasyon araçları şu şekilde sıralanabilir:

• Açık piyasa işlemlerine öncülük etmek
• Piyasalarda nicel gevşeme sağlamak
• Negatif faiz oranlarını önlemek
• Devlet harcamalarını artırmak
• Kamu desteği ve teşvik sağlamak

Deflasyon Krizi Nedir?

Deflasyon krizi veya sarmalı; üretimin, ücretlerin ve talebin düşmesine yol açan ekonomik krize karşılık aşağı yönlü bir fiyat tepkisi olarak düşünülebilir. Genel fiyat seviyelerinin yükseldiği enflasyonist ortamın aksine, deflasyonist ekonomilerde genel fiyat seviyeleri sürekli düşme eğilimindedir.

Enflasyon ve Deflasyon Arasındaki Farklar Nelerdir?

Enflasyon, bir ülke ekonomisi içinde yer alan mal ve hizmetlerin genel fiyat seviyesinde görülen artışı temsil eder. Buna karşılık deflasyon, yüzde sıfırın altına düşen bir enflasyon oranı ile mal ve hizmet fiyatlarındaki genel düşüşü gösterir. Üç dönem boyunca eksi enflasyon veren ekonomiler, deflasyonist sürece girer. Her iki durum da ekonomik konjonktüre, fiyat değişim oranlarına ve ülke ekonomilerinin temelini oluşturan faktörlere bağlı olarak birtakım olumsuzlukları beraberinde getirebilir.

Deflasyon ve Dezenflasyon Arasındaki Fark Nedir?

Enflasyon hızının geçici olarak yavaşlamasını ifade eden dezenflasyon, kısa periyotlardaki enflasyon oranının marjinal olarak düştüğü durumları gösterir. Dezenflasyon, fiyatların yönünü net bir şekilde belirten enflasyon ve deflasyon süreçlerinden farklı olarak, enflasyon oranındaki değişim oranını ifade etmek için kullanılır.

Enflasyon Eksi Olabilir mi?

Tıpkı yüksek enflasyon gibi eksi enflasyon (deflasyon) da ekonomilerin belirli dönemlerde karşılaştığı durumlardan biridir ve fiyat genel seviyesinin düşüşü anlamına gelir. Dönemsel veya aylık anlamda yaşanan eksi enflasyon durumları tolere edilebilirken aylarca üst üste görülen eksi enflasyon, ülke ekonomilerine ciddi zararlar verebilir. Enflasyon oranının yükselmesi gibi düşüşü de durgunluk, talep azalması ve işsizlik gibi önemli sorunlara yol açabilir.

Deflasyon Hakkında Merak Edilenler

Deflasyon hakkında en çok sorulan sorulara yakından göz atalım.

Deflasyon nedir örnek?

Ters ya da eksi enflasyonun gerçekleştiği, para arzında ve harcamalarda azalış görüldüğü durumlara deflasyon denir. Japonya ekonomisinin son dönemi deflasyon için iyi bir örnektir. 2009 yılında ülkedeki gıda fiyatları üst üste tam 10 ay düşüş göstermiş ve deflasyonist bir süreç yaşanmıştır.

Deflasyon iyi bir şey mi?

Fiyat seviyesinin düşmesi dışarıdan iyi gibi görünse de ülke ekonomileri için deflasyon iyi bir şey değildir. Tüketimin düşmesi, işletmelerin karlılığını azalttığı için istihdamı olumsuz yönde etkiler, ücretleri düşürür ve işsizlik oranını artırır.

Türkiye’de deflasyon olur mu?

Türkiye’de aylık dönemde eksi enflasyonlar görülse de yıllık seviyede günümüze kadar herhangi bir deflasyon süreci yaşanmamıştır.

Deflasyonist ne demek?

Deflasyonist ekonomi süreci, enflasyonun tam tersidir. Durgunluk emarelerinin çok net bir şekilde gözlemlendiği deflasyonist ekonomilerde gerileme yaşanır ve yaşanan ekonomik depresyon toplumlar için olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Enflasyonun eksi çıkması ne demek?

Enflasyon oranının eksi çıkması, sürdürülebilir olmayan genel bir fiyat düşüşünü ifade eder. Negatif enflasyon ile deflasyon arasında ince bir çizgi bulunur. Genel fiyat eğiliminin aşağı yönlü olması veya yıl içerisinde belirli dönemlerde eksi faiz verilmesi, deflasyonist bir sürece geçildiği anlamına gelmez. Deflasyon, sadece eksi yöndeki enflasyon rakamlarının birbirini takip eden üç çeyrek boyunca meydana gelmesi halinde yaşanır.

Türkiye’nin önde gelen Geniş Yetkili Aracı Kurumlarından biri olan ve 36 yıllık tecrübesiyle sektöre yön veren Trive ile siz de farklı piyasa koşullarında güvenle yatırım yapmaya başlayabilir, titizlikle oluşturduğunuz portföyünüzü dijital platformlar üzerinden kolayca yönetebilirsiniz.