Leasing Nedir?

Günümüzde bankalar, bireylerin, ticari işletmelerin ve kamu kuruluşlarının finansal ihtiyaçlarının karşılanması adına oldukça önemli bir role sahiptir. Bankaların sunduğu hizmetleri destekleyen, tamamlayan ve zenginleştiren birçok finansal kurumdan da bahsetmek mümkün. İktisadi literatürde banka dışı finans sektörü olarak bilinen leasing (finansal kiralama), faktoring, finansman şirketleri ve varlık yönetimi şirketleri de finansal hayatın sağlıklı bir şekilde işleyişi için önemli hizmetler sunar. Bu içeriğimizde finansal kiralama olarak da bilinen leasing sektörünü detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Neden Finansal Kiralama (Leasing) Kullanmalıyım?

Öncelikle, leasing nedir ve neden leasing kullanmalıyız sorularının yanıtlarına kısaca değinelim. Finansal kiralama, mal veya hizmet üretiminde kullanılmak üzere yatırım amaçlı kullanılan ve mülkiyeti bir başka şirket üzerinde bulunan bir malın kiralanmasıdır. Tarafların bir sözleşme ile yürüttüğü bu süreçte belirlenen vade sonunda malın mülkiyet hakkı da kiracıya geçer. Bir başka deyişle; sözleşme vadesi boyunca malını kiralayan leasing şirketleri vade sonunda malı kiracısına devreder. 

Şimdi gelelim neden finansal kiralama kullanmalıyım? sorusunun yanıtına… Leasing, özellikle de yeni kurulan ya da sermayesini daha efektif kullanmak isteyen işletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için ihtiyaç duyacakları makine, teçhizat, araç, gereçlerin finansmanını kolaylaştıran ve belirli bir vadeye yayan bir yöntemdir. İşletmelerin temin etmek istedikleri malların bedelini, banka kredileri veya diğer finansman modelleri ile karşılamak yerine; bu maliyetlerin yükünü, kiralama ve uzun vadeye yayma yoluyla işletmeler için hafifleten bir işlemdir.

Finansal kiralamanın sunduğu en önemli avantaj vade içerisinde çeşitli sebeplerle o mala ihtiyaç duyulmaması durumunda ortaya çıkar. Özellikle de geçici süreyle ihtiyaç duyulan malların bu kısa süreler için satın alınması ve buna kaynak ayrılması zorunluluğunu ortadan kaldırır. Malın finansman süreci, alım satım işlemleri gibi hususlarda işletmelere kaynak, zaman ve emek tasarrufu sağlar.

 

Hangi Ürünler için Kullanılır?

Finansal Kiralama işlemlerine ilişkin yasal düzenlemeleri içeren 6391 sayılı kanuna göre, taşınır ve taşınmaz mallar leasing sözleşmelerine konu olabilir. İlgili kanunda “Bütünleyici parça veya eklenti niteliklerine bakılmaksızın asli niteliğini koruyan her mal tek başına finansal kiralama sözleşmesinin konusu olabilir” ifadeleri yer almaktadır. Patent gibi fikrî ve sınai haklar için leasing hizmetleri söz konusu değildir. Leasing sözleşmesi yapılabilecek bazı malları şöyle sıralayabiliriz:

• Gayrimenkuller
• Ulaşım araçları (Hava, kara, deniz taşıtları)
• Makine ve Ekipmanlar (İşletme faaliyetleri için gerekli olan makine ve ekipmanlar)
• Cihazlar

Leasing Türleri Nelerdir?

Temel mantığında bir malın sermayeden yapılan ödemelerle satın alınması yerine daha düşük bedellerle kiralanması yatan leasing sektöründe şirketler çok farklı ürünler piyasaya sürebilir. Şirketlerin tasarladığı farklı özellikler taşıyabilen leasing sözleşmeleri bir kenara bırakıldığında  ağırlıklı olarak finansal kiralama ve faaliyet kiralaması olarak iki türden bahsedebiliriz. Yaygın olarak her leasing şirketinde kullanılan bu sözleşme türleri bazen farklı isimlerle karşınıza çıkabilir. 

Bu iki türü kısaca açıklayalım. Finansal kiralama, sözleşmeye konu olan malın leasing şirketi tarafından alınır; sözleşme süresince malın mülkiyeti leasing şirketi kalırken kira bedelleri ile kiracı malı kullanır. Sözleşme sonunda ise sembolik bir bedelle mal kiracıya devredilir. 

Faaliyet kiralaması ise bir malın kısa dönemli olarak kiralandığı; mülkiyetin kiracıya geçmediği leasing türüdür. Burada şirketlere göre değişmekle birlikte kiralama süresi malın ekonomik ömrünün yüzde 80’ini geçemez. Yine benzer şekilde kiracının sözleşme boyunca malın kullanım hakkı için ödeyeceği kira bedellerini toplamının bugüne indirgenmiş hali de malın bugünkü değerinin yüzde 90’ının aşmamalı. Bu şartlardaki temel gerekçeler her iki tarafın da korunmasını sağlar. Malın kiralama süresinin leasing şirketine zarar vermeyecek süreleri içermesi; kiracının ise malın kiralama bedeli için ödediği tutarların malın değerinin aşmamasıdır. 

Yaygın olarak tercih edilen bu iki leasing türü dışında farklı konseptlere sahip leasing çeşitleri ve leasing işlemleri yaparken bilmeniz gereken kavramlar da mevcuttur. Şimdi kısa kısa bunlara da değinelim.

Dolaylı ve dolaysız Leasing

Dolaylı ve dolaysız leasing bir sözleşme türünden finansal kiralamayı gerçekleştiren taraflar ile ilgili bir durumdur. Eğer bir yatırım malı için kiralayan ile kiracı arasında bir leasing şirketi bulunmuyorsa bu işlem dolaysız leasing işlemidir. Bir başka deyişle; malın sahibi ile kiracısı doğrudan karşı karşıyadır. Ancak malın sahibi ile kiracı arasındaki finansal kiralama sürecini bir leasing şirketi düzenliyor ve yönetiyor ise dolaylı leasing işlemi olarak tanımlanır.

Brüt ve Net Leasing

Leasing hizmeti alırken brüt ve net leasing kavramları ile karşılaşabilirsiniz. Bu kavramlar daha çok sürece ilişkin gider ve muhasebe kayıtlarında önemlidir. Hizmet alırken sözleşme konusu yatırım malı için sigorta bedelleri, harç ödemeleri, idame, tamir, bakım gibi masrafların leasing şirketine ait olmasına brüt leasing denir. Net leasing kavramı ise bu masrafların sorumluluğunun kiracıya ait olduğu leasing sözleşmeleridir.

Taşınır ve Taşınmaz Leasing

Taşınır ve taşınmaz leasing kavramları, leasing sürecine konu olan yatırım mallarının türüne göre açıklanır. Eğer leasing hizmeti almak istediğiniz yatırım malı, makine, ekipman, ulaşım aracı gibi taşınmaz mal statüsünde ise yapılan finansal kiralama işlemi taşınır leasing olarak ifade edilir. Ancak leasing sözleşmesinin bir gayrimenkul için düzenlendiği durumlar ise taşınmaz leasing türü olarak tanımlanır. 

Yatırım ve Tüketim Leasingi

Yine bu kavramlar da leasing sözleşmesi yapılacak olan malın nitelikleri ile ilgilidir. Leasing sözleşmesine konu olan yatırım malı üretim amaçlı ise üretim malları leasingi; tüketime yönelik olduğunda tüketim malları leasing sözleşmesi şeklinde ifade edilir.

Satış ve Geri Kiralama

Leasing sözleşmeleri sadece yatırım malına ihtiyacı olan işletmelerin yanı sıra elindeki malını kiralayarak gelir elde etmek isteyenler için de kullanılabilen bir yöntemdir. İşletmeler envaterinde bulunan sabit bir yatırım malını nakit ihtiyacını karşılamak amacıyla leasing sözleşmesi ile bir süreliğine kiralayabilir. Bu sayede firma envanterinde kayıtlı olan taşınır ya da taşınmaz mal üzerinden nakit akışı da elde etmiş olur. 

Kısa Süreli ve Uzun Süreli Leasing

Leasing sözleşmelerinde uzun ve kısa vade kavramında kriter 3 yıldır. Buna göre; 3 yıldan daha kısa dönemli leasing sözleşmeleri kısa süreli olarak kabul edilir. 3 yıldan daha uzun dönemlerde yapılan finansal kiralamalar ise uzun süreli leasing kontratlarıdır.

Leasing sözleşmesi süresince, kiracının vadesi gelen taksidini 30 gün içerisinde ödememesi durumunda leasing şirketinin sözleşmeyi fesih hakkına sahiptir. 

Leasing Avantajları Nelerdir?

İşletmeler leasing yöntemi ile finansal planlamalarını daha etkin bir şekilde yapabilecekleri nakit akışı, vergi, amortisman gibi konularda önemli avantajlara sahip olurlar. 

Vergi avantajı: Leasing kontratları ile işletmeler bir yatırım malı aldıklarında ödeyecekleri daha yüksek vergi yerine yüzde 1’lik KDV fırsatından yararlanabilir. Ayrıca çıkan KDV’yi de taksitler halinde ödemiş olurlar.

Amortisman: İşletmeler kiraladıkları mallar için amortisman ayırma ve yeniden değerleme yapma imkanına sahip olur. 

Ödeme kolaylığı ve sermayenin etkin kullanımı: İşletmeler, leasing ile ihtiyacı olan malın ölçeğini, kapasitesini veya yeteneğini artırabilecek yatırım yapabilecek ödeme gücünü elde edebilir. Nakit akışına uygun, kontrat boyunca sabit bedeller ile 

Operasyonel süreçlerde kolaylık, özkaynak kullanmadan yatırım yapılabilir. Bu yatırımların orta ve uzun vadede finansmanı sağlanabilir. 

Opsiyon hakkı: Leasing sözleşmesinin sonunda ihtiyacın devam etmesi durumunda kiralanan malın piyasa fiyatının çok altında sembolik bir bedelle mülkiyetini alma hakkından faydalanabilir. 

Sermaye piyasalarındaki 36 yıllık deneyimi ile Türkiye’nin önde gelen Geniş Yetkili Aracı Kurumlarından biri olan Trive ile siz de finans dünyasının farklı olanaklarını yakından tanıyabilir, kısa veya uzun vadeli yatırım araçlarından yararlanarak birikimlerinizi değerlendirebilirsiniz.

Hisse Senedi İşlemlerinde SIFIR Komisyon avantajı yalnızca Trive’da. Hemen Online Hesap Aç, Yatrıma Başla!